Περί σονέτου

 Ένα από τα ομορφότερα, λυρικότερα αλλά και δυσκολότερα ποιητικά είδη, είναι αναμφίβολα, το σονέτο. Το λεγόμενο και «δεκατετράστιχο» αφού ο αριθμός των στίχων του είναι, αυστηρά, αυτός.  

Αν και κατατάσσεται στην κατηγορία των ελαφρών ποιημάτων, εν τούτοις, είναι από τα δυσκολότερα ποιητικά είδη, απαιτεί,δε, μεγάλη δεξιοτεχνία και στιχουργική πείρα, λόγω των πολλών περιορισμών που έχει.  

Μάλιστα, πολλοί φιλόλογοι και κριτικοί της παγκόσμιας λογοτεχνίας το παραλληλίζουν με το επίγραμμα, επειδή ο ποιητής πρέπει μέσα σε λίγους στίχους να κλείσει τα συναισθήματα και να αναπτύξει τη βιοθεωρία του.  

Να παρουσιάσει, όσο το δυνατόν σφαιρικότερα και καθολικότερα, την ομορφιά ή τη δυστυχία αυτού του κόσμου και να τραγουδήσει με τις ευαίσθητες χορδές της ψυχής του, τους καημούς και τα βάσανα των φτωχών και κατατρεγμένων.  

Γι αυτό το σονέτο συνδυάζει, πρέπει να συνδυάζει, την εσωτερική αρμονία με την αρχιτεκτονική δομή.Το σονέτο είναι το είδος ποιήματος που χαρακτηρίζεται από τη σταθερή του μορφή. Έχει, δηλαδή, συγκεκριμένο αριθμό στροφών και στίχων και διακρίνεται για τη μουσιικότητά του.  

Το σονέτο είναι ιταλικής προέλευσης και η ονομασία του προήλθε από την προβηγκιανή λέξη sonet, που με τη σειρά της ελήφθη από το λατινικό sonus που σημαίνει ήχος ή μουσικός σκοπός.   

Στην Ελλάδα, για το ποιητικό αυτό είδος χρησιμοποιήθηκε ο όρος «δεκατετράστιχο» γιατί ακριβώς το σονέτο αποτελείται από δεκατέσσερις στίχους.  

Το σονέτο, στην κλασική του μορφή αποτελείται από δυο συνθετικά μέλη: Από δυο τετράστιχες και δυο τρίστιχες στροφές. Ο τύπος αυτός του σονέτου-ο ένας από τους δυο βασικούς που υπάρχουν-είναι γνωστός με την ονομασία «πετραρχικός» τύπος.  

Ο Πετράρχης-από τους πρώτους και μεγαλύτερους σονετογράφους όλων των εποχών- υπήρξε ο ποιητής εκείνος, στον οποίο βρήκε την «καλύτερή του στιγμή» το περίτεχνο αυτό είδος.  

Ένας βασικός περιορισμός που ισχύει στο «πετραρχικό» σονέτο είναι ότι τα δυο πρώτα τετράστιχα του ποιήματος συνδέονται μεταξύ τους με κοινή ομοιοκαταληξία. Το δεύτερο μέρος του σονέτου το αποτελούν τα τρίστιχα που ονομάζονται και «τερτσίνες» και που ομοιοκαταληκτούν μεταξύ τους.  

Ο δεύτερος βασικός τύπος σονέτου που απαντάται στη νεοελληνική ποίηση-όχι και τόσο συχνά όμως όσο ο «πετραρχικός» τύπος- είναι ο λεγόμενος «σεξπιρικός» τύπος.

Ο μέγας Άγγλος δραματουργός Σέξπιρ εκτός από τα αθάνατα θεατρικά του έργα έγραψε και μια περίφημη συλλογή 154 σονέτων. Η μορφή τους διαφέρει από την «πετραρχική», όσον αφορά τη διάταξη των στροφών του ποιήματος.  

Στο «σεξπιρικό» τύπο οι τρεις πρώτες στροφές είναι τετράστιχες ενώ η τέταρτη είναι ένα καταληκτικό δίστιχο που έχει δική του ομοιοκαταληξία. Κάθε μια από τις τρεις πρώτες στροφές έχει τις δικές της ρίμες που δεν περνούν από τη μια στην άλλη.  

Ένα από τα βασικά εξωτερικά χαρακτηριστικά του σονέτου είναι η ομοιοκαταληξία, αυτό το παιχνίδισμα, το στολίδι που ομορφαίνει το στίχο.  

Στο σονέτο, οι ομοιοκαταληξίες της πρώτης στροφής, που είναι πάντοτε πλεχτές ή σταυρωτές και ποτέ ζευγαρωτές, επαναλαμβάνονται και στη δεύτερη. Στα τρίστιχα οι ομοιοκαταληξίες είναι δυο ή τρεις και δεν επιτρέπεται να έχουν καμιά κοινή ομοιοκαταληξία με τα τετράστιχα.  

Το είδος αυτό, που μπήκε στη λογοτεχνία μας για πρώτη φορά το 190 αιώνα με τα σονέτα του Αντρέα Λασκαράτου, καλλιεργήθηκε με μεγάλη επιτυχία από τους γνωστότερους Έλληνες λογοτέχνες.  

Ο Παλαμάς, ο Γρυπάρης, ο Ουράνης, ο Δροσίνης, ο Βαλαωρίτης, ακόμη και ο Καβάφης και ο Καζαντζάκης έχουν γράψει αξιόλογα σονέτα υψηλού περιεχομένου.  

Στην ελληνική παροικία της Μελβούρνης έχουμε, επίσης, ποιητές που έχουν ασχοληθεί με το σονέτο και ξεχώρισαν για την καλλιέργεια του είδους.  

Ο Αντρέας Τριανταφυλλόπουλος και ο Σάββας Ζουμής είναι, ίσως, οι πολυγραφότεροι στο συγκεκριμένο αυτό και απαιτητικό είδος. Υπάρχουν επίσης ο Βαγγέλης Μύρων και ο Γιάννς Κατσαράς που έχουν εκδώσει ποιητικές συλλογές με σονέτα.  

Τελευταία, και γνωστές λογοτέχνιδες όπως η Λούλα Παπαζώη, η Ιωάννα Λιακάκου, η Λίτσα Γκόγκα, η Αθηνά Γκινάκη και η Καίτη Παύλου έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους καλλιεργώντας το ιδιόρυθμο αυτό ποιητικό είδος.  

Ένα είδος που μπορεί να θεωρείται παρακμασμένο και απαρχαιωμένο, από τους θιασώτες της μοντέρνας τεχνοτροπίας, δεν παύει, όμως, να αποτελεί ένα «πετράδι», μια «πνευματική όαση» σε μια εποχή που οι αξίες καταρρακώνονται, τα πάντα αμφισβητούνται και επιχειρούνται διαρκώς, αμφιβόλου ποιότητας, «ανανεώσεις» σε κάθε μορφή τέχνης και τεχνοτροπίας.

vv

Το νόμιμο
    ναρκωτικό    

Πολλά τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Πολλά τα δεινά του.

Παγιδευμένος στα γρανάζια μιας απρόσωπης καταναλωτικής κοινωνίας, πασχίζει να προλάβει τη ζωή που φεύγει, που απομακρύνεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, αποκλείοντάς τον από τον παράδεισο των προϊόντων και υπηρεσιών που του τάζουν καθημερινά οι σειρήνες των διαφημίσεων.

Και έρχεται η στιγμή που ο αδύναμος, οικονομικά, πολίτης, ο εξουθενωμένος βιοπαλαιστής, ο στερημένος συνταξιούχος αποφασίζει να ξεκολλήσει από τη γωνία, να βγει από το τέλμα της μετριότητας και της ανέχειας, υποκύπτοντας στον πειρασμό, στην ψευδαίσθηση του εύκολου κέρδους.  

Ο τζόγος- το νόμιμο ναρκωτικό – αποκτά έναν ακόμα πελάτη και η επερχόμενη μιζέρια και δυστυχία ένα ακόμα θύμα της.  

Τα τελευταία χρόνια οι φιλανθρωπικοί οργανισμοί της Βικτώριας κατακλύζονται από έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό οικογενειών και ατόμων που ζητούν βοήθεια.  

Επισημαίνεται, μάλιστα, η σχέση του τζόγου με τα άτομα αυτά, ενώ δηλώνεται ότι ο καθημερινός εθισμός ανθρώπων στο τζόγο, άρχισε να εξαντλεί τα αποθέματά τους σε τρόφιμα.  

Όλοι αυτοί οι δυστυχισμένοι πρώην μεροκαματιάρηδες και νυν άποροι, έχουν πέσει θύματα των «ναών της τύχης» παρασυρόμενοι από τα εύκολα και μεγάλα κέρδη που τους υποσχέθηκαν.  

Διστακτικά στην αρχή, μανιωδώς στη συνέχεια, μηδένισαν σε σύντομο χρονικό διάστημα την απόσταση που τους χώριζε από την εξαθλίωση, φτάνοντας σε τρομακτικά αδιέξοδα και βυθίζοντας τις οικογένειές τους σε απόγνωση.  

Χιλιάδες τα θύματα του τζόγου στη Βικτώρια που οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία και και την καταρράκωση, κυρίως στα εργατικά και επαρχιακά κέντρα.  

Η πολιτεία, από την άλλη, εξασφαλίζει ανέλπιστα υψηλά έσοδα, αφού μέρος των απίστευτων ποσών που καταθέτονται στα τυχερά παιχνίδια καταλήγουν υπό μορφή φόρων στον κρατικό κορβανά.  

Οι γνώμες για το «τις πταίει» διίστανται. Πολλοί κατηγορούν την κυβέρνηση γιατί με την προώθηση του τζόγου οδηγεί τον πολίτη στον εθισμό, το έγκλημα και την αναπόφευκτη δυστυχία.  

Άλλοι παρατηρούν ότι ο κάθε ένας από εμάς είναι ελεύθερος να κάνει τις επιλογές του και να διαθέτει τα χρήματά του όπως θέλει. Υποθέτω πως η αλήθεια βρίσκεται κάπου ανάμεσα.  

Το σημαντικό είναι να κατανοήσουμε ότι η υπερβολή και η κατάχρηση σε κάθε μας εκδήλωση συσσωρεύουν προβλήματα, δημιουργούν αδιέξοδα και οδηγούν σε δυσάρεστες καταστάσεις.  

Μόνο με το μέτρο μπορούμε να απολαύσουμε πραγματικά όλες τις μικρές και τις μεγάλες χαρές της ζωής.  

Νηφάλιοι, μετρημένοι, προσεκτικοί, ας φροντίσουμε να μην καταστρέψουμε όλα αυτά, τα πολλά ή τα λίγα που με τόσο μόχθο δημιουργήσαμε.

 

33

Ανατολικά της Εδέμ

  Όποτε επισκέπτομαι την Αθήνα, ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνω είναι να μπω στο λεωφορείο της γραμμής και να κατέβω στην Ομόνοια. Από κει κατηφορίζω προς την οδό Αθήνας.  

Κι εκεί, ανάμεσα στις μυρουδιές των μπαχαρικών, των ψαρικών και των κρεατικών που εναλλάσσονται, δίπλα στους μικροπωλητές που διαλαλούν την πραμάτεια τους, πλάι σε γριούλες που πουλούν πλεξίδες με σκόρδα και στους σακάτηδες με τις πλαστικές σακούλες, αισθάνομαι πως βρίσκομαι πραγματικά στην πατρίδα.  

Νιώθω ν’ αποβάλω μεμιάς το «πολιτισμένο» μου πρόσωπο, να βαφτίζομαι εξαρχής σ’ αυτήν την τεράστια κολυμπήθρα της ανατολής και να ξαναπαίρνω την πραγματική μου ταυτότητα.  

Εκεί, ανατολικά της Εδέμ, στις παρυφές της οδού Αθηνάς, στο Μοναστηράκι και στα στενά της Πλάκας χτυπά ακόμα η καρδιά της αληθινής Ελλάδας.  

Που όσο και να παλεύει να εναρμονιστεί με την υπόλοιπη Ευρώπη, όσο και να προσπαθεί να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν παύει να διακατέχεται από τα χαρακτηριστικά, τις συνήθειες και τη νοοτροπία της ανατολής.  

Ανήκουμε στην Ευρώπη αλλά δεν ακολουθούμε τον τρόπο ζωής της. Άλλωστε τί δουλειά έχουμε εμείς με τους ψυχρούς Γερμανούς, τους εκλεπτυσμένους Γάλλους, τους φλεγματικούς Εγγλέζους;  

Όλοι εμείς οι Έλληνες, είτε ζούμε στην πατρίδα, είτε σε οποιαδήποτε γωνιά της γης, κουβαλάμε μέσα μας την ιδιοσυγκρασία, τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής που διακρίνουν τους λαούς της ανατολής.  

Είμαστε υπέρμετρα εκδηλωτικοί, θορυβώδεις, υπερβολικοί σε κάθε εκδήλωση της ζωής μας. Χαλάμε τον κόσμο και τραβάμε τη γενική προσοχή και στη χαρά μας και στη λύπη.  

Στα γλέντια μας ξεφαντώνουμε πραγματικά, βγαίνουμε εκτός εαυτού, ενώ στους χορούς μας αποτυπώνονται έντονα τα συναισθήματα που μας κατακλύζουν.  

Είμαστε ζωντανοί και χαιρόμαστε τη ζωή με το δικό μας μοναδικό τρόπο. Την ανατολή την κουβαλάμε στις γαστρονομικές μας προτιμήσεις, στη μουσική και στα τραγούδια μας, στην ίδια μας τη γλώσσα.  

Λέξεις, εκφράσεις, ήχοι και συνήθειες που ο κύριος όγκος τους μεταφέρθηκε από τα καραβάνια των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής, φιλτραρίστηκαν, αφομοιώθηκαν και μετουσιώθηκαν στη χοάνη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αποκτώντας μια νέα ελληνική διάσταση, εμπλουτίζοντας την κουλτούρα μας.  

Αυτό είναι που κάνει εμάς τους Έλληνες, ένα λαό μοναδικό. Η ικανότητα να είμαστε ανοιχτοί, να δεχόμαστε τις ξένες επιρροές και να τις προσαρμόζουμε στα μέτρα μας, διατηρώντας παράλληλα ακέραιη την ελληνική μας ταυτότητα ανά τους αιώνες.


 

Τριλογία Αθλίων δρέας Συγγρός  
Θα συνεχίσουμε και σήμερα την περιήγησή μας στις σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας και θα ολοκληρώσουμε αυτή την «τριλογία αθλίων», με την εξοργιστική περίπτωση του Ανδρέα Συγγρού, ο οποίος προκάλεσε την οικονομική κατάρρευση της χώρας του, μέσω ψευδών ειδήσεων, κερδίζοντας εκατομμύρια στο χρηματιστήριο, για να διαθέσει μέρος των άνομων αυτών χρημάτων για αγαθοεργίες  αργότερα, και όχι μόνον να λάβει «άφεση αμαρτιών», αλλά να ονομαστεί εθνικός ευεργέτης και να δοθεί το όνομά του σε κεντρική οδό της πρωτεύουσας.  

Αυτά, πραγματικά, μόνο «εν Αθήναις» συμβαίνουν.  

Ο Συγγρός γεννήθηκε στην Πόλη το 1830 από Χιώτες γονείς. Διδάχτηκε τα πρώτα του γράμματα στην Άνδρο και τελείωσε το γυμνάσιο της Σύρου. Την τεράστια πριουσία του απέκτησε στην Πόλη με εμποροσαράφικες επιχειρήσεις. Αργότερα ήρθε στην Αθήνα και ίδρυσε την «Ηπειρο-Θεσσαλική Τράπεζα».  

Ο Συγγρός υπήρξε ο ήρωας του σκανδάλου των Λαυρεωτικών, το 1873, όταν πήρε στα χέρια του τη γαλλοϊταλική εταιρεία «Ρου-Σερπιέρι». Από το 1864, τα ορυχεία του Λαυρίου τα εκμεταλλεύονταν ο Ιταλός Σερπιέρι και η γαλλική εταιρεία «Ρου ντε Φρεσινέ», με αποτέλεσμα τα πολύτιμα σιδηρούχα, αργυρούχα και μολυβδούχα μεταλλεύματα της περιοχής να παίρνουν το δρόμο για τις αγορές του εξωτερικού, αποσπασμένα από τα σπλάχνα της ελληνικής γης, με τον ιδρώτα και το αίμα Ελλήνων μεταλλωρύχων.  

Οι ξένοι, όμως, σαν να μη φθάνει η καταλήστευση των σπλάχνων της γης, βάζουν χέρι και στο χώμα της επιφάνειας, το πλούσιο σε πολύτιμα μέταλλα. Το θέμα γίνεται πρωτοσέλιδο, και η ληστεία που πραγματοποιείται σε βάρος της εθνικής οικονομίας της χώρας προκαλεί εθνική αγανάκτηση.  

Η κυβέρνηση αναγκάζεται να διαμαρτυρηθεί, οι ξένοι επενδυτές είναι αμετάπειστοι, οι Μεγάλες Δυνάμεις απειλούν με επέμβαση. Το ζήτημα βρίσκεται σε αδιέξοδο όταν εμφανίζεται στο προσκήνιο το ελληνικό παροικιακό κεφάλαιο στο πρόσωπο του Ανδρέα Συγγρού, εκπροσώπου της «Τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως» που αναλαμβάνει όλα τα δικαιώματα της εταιρείας του Λαυρίου ιδρύοντας μιά νέα εταιρεία.  

Η νέα, αυτή, εταιρεία εκδίδει μετοχές αξίας 200 δρχ. η καθεμιά. Η όλη μετατροπή των επιχειρήσεων και η επένδυση των κεφαλαίων του Συγγρού γίνεται κατά τρόπο αληθινά σατανικό, ώστε να εξαπατηθεί το στρώμα εκείνο του λαού το οποίο διέθετε ατομική αποταμίευση.  

Φήμες διασπείρονται τεχνηέντως ότι η νέα εταιρεία θα μετατρέψει το Λαύριο σε νέα Καλιφόρνια και στην παγίδα έπεσαν εύκολα οι αδαείς περί τα χρηματιστηριακά, μικροί και μεσαίοι νοικοκυραίοι της χώρας.

(Αυτό ακριβώς δεν συνέβη και πριν λίγα χρόνια, στην Αθήνα, με τις περίφημες «φούσκες» του χρηματιστηρίου Αθηνών και «χάθηκαν» δισεκατομμύρια; Τότε που κάθε Έλληνας που «σεβόταν τον εαυτό του» είχε γίνει επενδυτής της συμφοράς. Η ιστορία επαναλαμβάνεται γι αυτό και πρέπει να μελετάται και να λαμβάνεται πάντα υπόψιν της).  

Πίσω, όμως στα 1872, και εξαιτίας της συνεχούς ζήτησης οι μετοχές της εταιρείας του Συγγρού ανέβηκαν στα ύψη. Όλοι πλέον έτρεχαν να αγοράσουν, πουλώντας σπίτια, οικοσυσκευές, τιμαλφή, και η μανία επεκτάθη και στην ύπαιθρο. Η μικρή αγροτική ιδιοκτησία άρχισε να πουλιέται αθρόα και το προϊόν της πωλήσεως μετατρέπετο, με φοβερή ζημία της αγροτικής οικονομίας, σε μετοχές.  

Όταν πέρασε αρκετός χρόνος και αποδείχθηκε πόσο φρούδες ήταν οι ελπίδες των αγοραστών, αλλά και το μέγεθος της απάτης που είχε σκευωρήσει ο Συγγρός σε βάρος των βαλαντίων των φτωχών πολιτών, δεν υπήρξαν παρά θύματα.  

Η εταιρεία του Συγγρού όχι μόνο δεν αξιοποίησε τα μεταλλεία, όχι μόνο δεν κατέβαλε τα μερίσματα των μετοχών, αλλά ζήτησε από την τότε κυβέρνηση, για να αποφύγει την πλήρη χρεωκοπία της, τη μείωση, κατά 200.000 δρχ. ετησίως της καταβολής της προς το δημόσιο.  

Όλοι τώρα είχαν ανοίξει τα μάτια τους και οι κάτοχοι μετοχών άρχισαν λυσσαλέες επιθέσεις εναντίον της κυβέρνησης.  

Η λέξη Λαύριο πολιτογραφήθηκε, τότε, στη νέα ελληνική γλώσσα σαν συνώνυμη της απάτης, ο μεν Συγγρός, κατόρθωσε «να τη βγάλει καθαρή», ο Πρωθυπουργός, όμως Δεληγεώργης «κατεμαυρώθη δια παντός από το πυκνόν νέφος ασβόλης, το οποίον επεκάθησεν επί της τέως αιγληέσσης δημοτικότητός του», σύμφωνα με εφημερίδες της εποχής.  

Δεκαπέντε, σχεδόν, χρόνια μετά τα Λαυρεωτικά, ο ίδιος μοιραίος άνθρωπος, ο Ανδρέας Συγγρός, έπαιζε πάλι τον αχρείο ρόλο του, σε μια εποχή που η Ελλάδα ολίσθαινε προς την οικονομική καταστροφή, για να φτάσει στη χρεωκοπία του 1893.  

Οι ευρύτατες επιχειρηματικές του δραστηριότητες, μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα, έπειτα από την προσάρτηση της Θεσσαλίας, του απέφεραν τεράστια ποσά, οι μεγαλύτερες, όμως, υποθέσεις στις οποίες αναμίχτηκε θεωρήθηκαν, πολύ επιεικώς, σκανδαλώδεις.  

Ο Συγγρός, οπωσδήποτε πρόσφερε υπηρεσίες στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, δεν δυσκολεύτηκε, όμως, να εκμεταλλευτεί, σαν γνήσιος κεφαλαιοκράτης, τις περιστάσεις για ν’ αυξήσει την, ήδη, τεράστια περιουσία του.  

Σαν έμπιστος του Βασιλιά Γεώργιου του Α’, επωφελήθηκε συχνά από την βασιλική εύνοια για δικό του όφελος. Οι επικριτές του δικαίως τον χαρακτηρίζουν σαν αδίστακτο κερδοσκόπο.  

Για να εξευμενίσει, αργότερα, την κοινή γνώμη, έκανε δωρεές στο κράτος, όπως το νοσοκομείο και τις φυλακές Συγγρού, το Μουσείο Ολυμπίας, τμήμα του «Ευαγγελισμού», ενώ το μέγαρό του στην Αθήνα, εκεί που βρίσκεται σήμερα το Υπουργείο Εξωτερικών, περιήλθε στο κράτος.  

Τα σοβαρά αυτά κληροδοτήματα που άφησε για εθνικούς σκοπούς και οι δωρεές του για έργα κοινής ωφελείας του χάρισαν τον τίτλο του «εθνικού ευεργέτη».

(Με την ίδια λογική δεν θα μπορούσε κι ο Γιώργος Κοσκωτάς να δωρήσει στο κράτος, μέρος των 35 δισεκατομμυρίων που υπεξαίρεσε από την Τράπεζα Κρήτης το 1979, για να θεωρηθεί κι αυτός «εθνικός ευεργέτης»;)  

Ο ρόλος του Ανδρέα Συγγρού την περίοδο της πτώχευσης του 1893 παρουσιάζεται σκοτεινός, γενικά υπήρξε αυτό που θα λέγαμε σήμερα «πλουτοκράτης» και μάλιστα στυγνός, με το ελαφρυντικό ότι διέθεσε ικανό μέρος της περιουσίας του για σκοπούς δημοσίας ωφέλειας.  

Από τις αρχές του 1890, σύμφωνα με τον  τότε Υπουργό Οικονομικών Κ. Καραπάνο «το κράτος έβαινε αναποφεύκτως προς την χρεωκοπίαν». Κι αυτό γιατί ανάμεσα στα άλλα προβλήματα της παραπαίουσας ελληνικής οικονομίας, «φίλοι» του παλατιού προκαλούσαν πανικό στο Χρηματιστήριο Αθηνών για να κερδοσκοπήσουν.  

Πράγματι, ορισμένοι αυλικοί έπαιζαν στο Χρηματιστήριο, και έπαιζαν βάσει των ιδιαίτερων και απορρήτων πληροφοριών που είχαν, λόγω της θέσης τους.

Ο τότε περιβόητος Ταμίας και Διαχειριστής των Ανακτόρων, Νικόλαος Θων, έδιδε στον Συγγρό τις ειδήσεις τις οποίες μάθαινε από τον Βασιλέα, όταν ο τελευταίος τελείωνε τις συνομιλίες του μετά των υπουργών και του Πρωθυπουργού.  

Ο Θων φαινόταν να διαθέτει εκατομμύρια, ενώ ο μισθός του ήταν πεντακόσιες δραχμές το μήνα. Ο Συγγρός και οι συν αυτώ, αποκόμισαν τεράστια κέρδη εκατομμυρίων αξιοποιώντας πολιτικά μυστικά και παίζοντας μεγάλα ποσά εις βάρος των ελληνικών χρεωγράφων.  

Τη μεγάλη μπάζα όμως ο Συγγρός και οι άλλοι «χρυσοκάνθαροι» - όπως αποκαλούσαν τότε τους επιχειρηματίες που αποκόμιζαν μεγάλα κέρδη με κόλπα χρηματιστηριακά και ύποπτα οικονομικά τεχνάσματα- την έκαναν κατά την Πτώχευση του 1893.  

Γνωρίζοντας τα πάντα περί της πτωχεύσεως, αλλά και πριν απ’ αυτήν, αφού οι ίδιοι την είχαν προκαλέσει, δεν άφησαν ανεκμετάλλευτη και την τρομερή εκείνη περιπέτεια της χώρας. Εκατομμύρια γέμισαν τα θυλάκια των, εκ του ασφαλούς, παικτών.  

Ο Συγγρός υπονόμευσε λυσσαλέα τις ύστατες προσπάθειες του Χαρίλαου Τρικούπη, να συνάψει νέα δάνεια μήπως καταφέρει και αποσοβήσει την οικονομική καταστροφή, υπονομεύοντας αδίστακτα το μέλλον των επόμενων γενεών, για να γεμίσει το, ήδη, ξέχειλο πουγγί του. Αλλά δεν του έφταναν τα κέρδη που είχε καρπωθεί εν όψει της πτώχευσης, της οποίας το «μυστικό» εγνώριζε πολλές ημέρες πριν κηρυχθεί επισήμως.

Ήθελε να αποκομίσει κι άλλα, μετά την πτώχευση, παίζοντας στα Χρηματιστήρια τα μυστικά των νέων πολιτικών εξελίξεων, τις οποίες, βεβαίως, προετοίμαζε ο ίδιος, και κέρδισε κι άλλα πολλά ακόμα.

Ο «εθνικός» αυτός «ευεργέτης», όταν έπεσαν οι μεγάλοι τραπεζίτες και κεφαλαιούχοι σαν κοράκια απαιτώντας τα χρήματά τους από τη χρεωκοπημένη Ελλάδα, είχε το θράσος να ζητήσει να διεξαγάγει ο ίδιος τις συνεννοήσεις με τους ξένους δανειστές μας, και βέβαια εξ ονόματος της ελληνικής κυβέρνησης!  

Φυσικά η φήμη του «μεγάλου σπεκουλαδόρου», που είχε αποκτήσει ο Συγγρός, τον καθιστούσε απολύτως διαβλητό για κάτι τέτοιο, και η κυβέρνηση δια του Δηλιγιάννη, αρνήθηκε.  

Γιατί όσο φαύλος κι αν ήταν ο Δηλιγιάννης, δεν μπορούσε να παραβλέψει το γεγονός ότι ο Συγγρός, με τους οικονομικούς δεσμούς που είχε, ήδη, με τους ξένους, ήταν ασφαλώς το πιο ακατάλληλο, το πιο ύποπτο πρόσωπο για να διαπραγματευτεί.

«Τα είχα όλα, μια φορά, μα ήθελα παραπάνω…»  

Πηγή: «Τα φοβερά ντοκουμέντα» εκδόσεις Φυτράκη