|
H «άλλη»
άποψη
Έφυγε,
πρόσφατα,
από κοντά
μας ο
γνωστός
συμπάροικος
Δημήτρης
Τσιαούσης,
συγγραφέας
τριών
ιστορικών
εκδόσεων
τα οποία
είχα την
τιμή να
επιμεληθώ.
Πρόκειται
για τα
βιβλία «Η
μεταδεκεμβριανή
τραγωδία
της
Ελλάδας», «Η
Εθνική
Αντίσταση»
και «Αντάρτης
του ΕΛΑΣ
και του Δ.Σ.Ε.».
Ο
συγγραφέας
περιγράφει
μέσα από
τις
σελίδες
τους τα
κρίσιμα,
για το
μέλλον της
πατρίδας
μας, και
αιματοβαμμένα
χρόνια της
δεκαετίας
του ’40, όπως
τα έζησε ο
ίδιος και
αγωνίστηκε
μέσα από
τις τάξεις
του ΕΛΑΣ
και του
Δημοκρατικού
Στρατού,
αλλά
επιχειρεί
και μια,
κατά το
δυνατόν
αντικειμενική,
καταγραφή
της
ιστορίας
τη
συγκεκριμένη
περίοδο,
στηριζόμενος
σε βιβλία
που
αναφέρονται
στην
εθνική
αντίσταση
και τον
ελληνικό
εμφύλιο.
Έλαβε
μέρος στις
τελευταίες
μάχες στο
Γράμμο και
στο Βίτσι
το 1949, για να
περάσει
στις 30
Αυγούστου
μαζί με τα
τελευταία
αντάρτικα
τμήματα
του
Γράμμου
στο
αλβανικό
έδαφος,
κατόπιν
διαταγής
του
γενικού
αρχηγείου
του ΔΣΕ.
«Ήταν
μια
δραματική
και
τρομερή
εικόνα
εκείνης
της
στιγμής»,
γράφει ο Δ.
Τσιαούσης, «για
τους
ανθρώπους
που επί
τρία
χρόνια
πολεμούσαν
για τα
ιδανικά
τους, γιατί
έφτασε η
ώρα να
γνωρίσουν
την πίκρα
της
οριστικής
ήττας, της
ξενιτιάς
και της
προσφυγιάς.
Στις 10 η ώρα
το βράδυ, ο
Γράμμος
ξαναβρίσκει
τη φυσική
του σιωπή.
Τους
καπνούς
και τους
κρότους
του
πολέμου
αντικατέστησε
η βαθιά
σιωπή στις
κορυφές
και στις
χαράδρες
του, όπου
άφθονο
χύθηκε
μέσα σε
τρία
χρόνια το
ελληνικό
αίμα».
Αξίζει,
νομίζω, να
παρακολουθήσουμε
το
οδοιπορικό
του, από τα
ελληνικά
βουνά στο
αλβανικό
έδαφος κι
από εκεί
στη
Σοβιετική
Ένωση, στην
Τασκένδη,
μια
πανέμορφη
πόλη που
αγάπησε
και όπου θα
περάσει τα 24
ωραιότερα
χρόνια της
ζωής του,
όπως ο
ίδιος
εξομολογείται.
Μέσα
από τη
διήγησή
του θα μας
δοθεί η
ευκαιρία
να
ακούσουμε
και την «άλλη»
άποψη. Την
άποψη του
ηττημένου,
και κατά
συνέπεια
κατατρεγμένου
και
στιγματισμένου,
από τις
δεξιές
κυβερνήσεις,
αντάρτη,
για τα
κρίσιμα
εκείνα
μετεμφυλιακά
χρόνια, ενώ
θα μας
σκιαγραφήσει
ρεαλιστικά
και
πειστικά,
τη ζωή των
Ελλήνων
πολιτικών
προσφύγων
στις
πόλεις και
τις
δημοκρατίες
της
Σοβιετικής
Ένωσης.
«Μόλις
περάσαμε
τα σύνορα»,
θυμάται ο Δ.
Τσιαούσης, «και
μπήκαμε
στο
αλβανικό
έδαφος, στο
πρώτο
αλβανικό
χωρίο
παραδώσαμε
τον
οπλισμό
μας στους
χωροφύλακες
του χωριού
και
παραμείναμε
στο δάσος
τρεις
μέρες.
Την
τέταρτη
βραδιά, με
φορτηγά
αυτοκίνητα
φτάσαμε
στο
Μπουρέλι,
εκεί ήτανε
στρατώνες
του πρώην
ιταλικού
στρατού.
Εκεί
μείναμε 45
ημέρες και
μετά από
έναν
τριετή
ασίγαστο
πόλεμο,
χορτάσαμε
ύπνο σε
κρεβάτι,
ξεκουραστήκαμε,
κάναμε το
μπάνιο μας,
καθαροί,
χορτάτοι. Η
Αλβανία, ο
αλβανικός
λαός μας
βοήθησε
αυτά τα
τρία
χρόνια αν
και πάρα
πολλά
υπέφερε
εξαιτίας
μας.
Στις
15 Οκτώβρη 1949,
φύγαμε από
την
φιλόξενη
Αλβανία.
Αποβιβαστήκαμε
σε
σοβιετικό
φορτηγό
καράβι,
όπου, μέσα
στα
αμπάρια
κάνανε
ξύλινα
πατάρια.
Στο καράβι
αυτό,
συνολικά
ήμαστε 6
χιλιάδες
άτομα,
πρώην
αντάρτες,
παστωμένοι
σαν
σαρδέλες.
Ο
προορισμός
μας ήταν η Σ.
Ένωση. Την
όγδοη
ημέρα
φτάσαμε
μέσω
Μαύρης
Θάλασσας
στον
Καύκασο,
στη
Δημοκρατία
της
Γεωργίας.
Εκεί, μας
έγινε καλή
υποδοχή
από τις
Αρχές της
πόλης κι
από
αξιωματικούς
του
Σοβιετικού
Στρατού
που όλοι
μιλούσαν
ελληνικά.
Από
εκεί με
επιβατηγό
τρένο
διασχίσαμε
τον ωραίο
Καύκασο.
Στο τρένο
μας είχαν
δώσει
κιθάρες,
μαντολίνα,
ακορντεόν,
σκάκι και
άλλα
παιχνίδια
για
ψυχαγωγία.
Κάθε
βαγόνι
είχε και
από έναν
αξιωματικό
που
μιλούσε
ελληνικά
και μας
εξηγούσε
τις
απορίες
που είχαμε.
Περνώντας
τον ωραίο
Καύκασο
φτάσαμε
στη
Δημοκρατία
του
Αζερμπαϊτζάν,
στην
πρωτεύουσα
Μπακού
στην
Κασπία
Θάλασσα.
Από το
Μπακού
μπήκαμε σε
καράβια
και
φτάσαμε
στην Ασία,
στο λιμάνι
της
Κρασνοβότσικ
της
Δημοκρατίας
της
Σοβιετικής
Τουρκομένιας.
Από
εκεί με
βαγόνια
φορτηγά,
εξοπλισμένα
με
μαγειρεία
μπήκαμε
στην έρημο
της
Καρακούμσκιε
Στέπη, όλο
άμμος σαν
την Σαχάρα.
Βλέποντας
την έρημο,
όλοι τα
χάσαμε, το
ηθικό μας
έπεσε,
απελπιστήκαμε,
πάψαμε να
τραγουδάμε,
να γελάμε
και για
φαγητό δεν
κατεβαίναμε.
Αναρωτιόμαστε
που μας
φέρανε και
γιατί; Οι
αξιωματικοί
που ήταν
μαζί μας,
μας λέγανε
ότι
πηγαίνομε
σε ένα
όμορφο και
πλούσιο
μέρος, όμως
εμείς δεν
τους
πιστεύαμε.
Μετά
σχεδόν δυο
μερόνυχτα
έρημο,
μπήκαμε σε
κάμπους
εύφορους
με
βαμβάκια,
φρούτα,
λαχανικά,
αμπέλια
και τότες
συνήλθαμε.
Το
τέταρτο
μερόνυχτο
μπήκαμε
στη
Δημοκρατία
του
Ουζμπεκιστάν
και το
πέμπτο
μερόνυχτο
φτάσαμε
στον
προορισμό
μας, στην
πρωτεύουσα
του
Ουζμπεκιστάν,
στην
πανέμορφη
πόλη της
Τασκένδης,
έναν,
πραγματικά,
επίγειο
παράδεισο
με πολύ
πράσινο
και πολλά
νερά».
|
Πολεμολογίας
συνέχεια…
Tον Ιανουάριο
του 1919,
αμέσως
μετά την
λήξη του
Πρώτου
Παγκοσμίου
Πολέμου,
συνήλθε
στο Παρίσι
διάσκεψη,
στην οποία
έλαβαν
μέρος οι
αντιπρόσωποι
των
νικητών, με
σκοπό να
συζητηθούν
οι αρχές
στις
οποίες θα
στηρίζονταν
οι
συνθήκες
ειρήνης.
Μια
από τις
σημαντικότερες
αποφάσεις,
ήταν αυτή
της
ίδρυσης
της «Κοινωνίας
των Εθνών»,
ενός
διεθνή
οργανισμού
που
οφείλεται
στην
πρόταση
του
προέδρου
των
Ηνωμένων
Πολιτειών
Ουίλσον.
Η
Κοινωνία
των Εθνών
ιδρύθηκε
μετά την
συνθήκη
των
Βερσαλλιών
το 1919, αλλά
πήρε
επίσημη
υπόσταση
τον
Ιανουάριο
του 1920. Σκοπό
της είχε
την
διατήρηση
της
ειρήνης,
την
διασφάλιση
των κρατών-μελών
από
οποιαδήποτε
επίθεση
και την
ειρηνική
επίλυση
των
διαφορών
των κρατών
μελών. Εδρα
της
ορίστηκε η
Γενεύη.
Παρά
το γεγονός
ότι
μπόρεσε
αρχικά να
λύσει
κάποιες
διαφορές
μεταξύ
κρατών,
τελικά
αποδείχθηκε
ανίσχυρη
να
αποτρέψει
τα
γεγονότα
που
οδήγησαν
τελικά
στον
Δεύτερο
Παγκόσμιο
Πόλεμο.
Ο
Πρώτος
Παγκόσμιος
Πόλεμος
μπορεί να
ήταν πια
παρελθόν
αλλά όλα
έδειχναν
ότι ένας
νέος
πόλεμος θα
ξανάρχιζε.
Η Γερμανία,
ηττημένη
από τον
πρώτο
πόλεμο,
προσπάθησε
να
ανασυνταχθεί
και να
διεκδικήσει
τα χαμένα
εδάφη αλλά
και το
χαμένο της
γόητρο.
Έτσι
άρχισε η
τρομερότερη
σύγκρουση
όλων των
εποχών. Ο
Δεύτερος
Παγκόσμιος
Πόλεμος.
Λίγα έθνη
έμειναν
αμέτοχα. Ο
πόλεμος
αυτός
υπήρξε,
πραγματικά,
παγκόσμιος.
Απλώθηκε
σε όλα τα
μήκη και
πλάτη της
γης. Από τα
δάση της
Ασίας
μέχρι την
Αφρικανική
έρημο και
από την
Ανταρκτική
ως την
Αμερική
και την
Ευρώπη.
Αλλά
η
τρομερότερη
καινοτομία
που άλλαξε
τον ρουν
της
ιστορίας
ήταν
αναμφίβολα
η
χρησιμοποίηση
από τους
Αμερικανούς
του
ισχυρότερου,
μέχρι τώρα,
όπλου, στην
ανθρώπινη
ιστορία,
της
Ατομικής
Βόμβας.
Ήταν
8:15 της 6ης
Αυγούστου
1945 που η
ιστορία
γυρνούσε
σελίδα. Το “Enola Gay” άφησε να
πέσει στην
Χιροσίμα
μια βόμβα 4,5
τόνων η
οποία
προκάλεσε
τον άμεσο
θάνατο 200.000
ατόμων.
Τρεις
μέρες
αργότερα
μια βόμβα
πλουτωνίου
με
λιγότερες,
ευτυχώς,
συνέπειες
έπεφτε στο
Ναγκασάκι.
Ο λόγος
ήταν η
ομίχλη που
ανάγκασε
τους
πιλότους
να
αστοχήσουν.
Κάπως έτσι
άρχιζε η
δραματικότερη
περίοδος
που έβαζε
την ειρήνη
σε
τεράστιο
κίνδυνο.
Έτσι
μέσα από τη
βιβλική
καταστροφή
που
προκάλεσε
ο Δεύτερος
Παγκόσμιος
Πόλεμος, (1939-1945)
δηλαδή τα
40.000.000 νεκρών
και τις
ανυπολόγιστες
υλικές
ζημιές,
γεννήθηκε
η ιδέα ενός
οργανισμού
που θα
εξασφάλιζε
την ειρήνη
σε όλο τον
κόσμο.
Η
αρχική
διακήρυξη
των
Ηνωμένων
Εθνών
δόθηκε
στην
δημοσιότητα
στην
Ουάσιγκτον
την 1η
Ιανουαρίου
του 1942, λίγες
μέρες μετά
την
ιαπωνική
επίθεση
στο Περλ
Χάρμπορ
και την
είσοδο των
ΗΠΑ στον
πόλεμο.
H ίδρυση του
Οργανισμού
Ηνωμένων
Εθνών
μπορεί να
ενίσχυσε
τις
ελπίδες
του κόσμου
για μόνιμη
ειρήνη, δεν
έλυσε όμως
τα
προβλήματα.
Δημιουργήθηκαν
αντιθέσεις
ανάμεσα
στους
νικητές,
τις
Ηνωμένες
Πολιτείες
και την
Σοβιετική
Ένωση.
Οι
ΗΠΑ
αναδείχθηκαν
ηγεμονική
δύναμη του
Δυτικού
Ημισφαιρίου,
ενώ η ΕΣΣΔ
επικράτησε
στρατιωτικά
και
πολιτικά
στις χώρες
της
Ανατολικής
Ευρώπης.
Η
Ευρώπη
χωρίστηκε
σε δυο
συνασπισμούς,
το δυτικό
και τον
ανατολικό,
με
διαφορετικά
οικονομικο-κοινωνικά
και
πολιτικά
συστήματα.
Η ειρήνη
αποδείχτηκε
εύθραυστη
και οι
ανταγωνισμοί
οδήγησαν
στην
ένταση των
εξοπλισμών
και στην
δημιουργία
κλίματος «ψυχρού
πολέμου».
Ακολούθησαν
πλήθος
πολέμων
τοπικής,
όμως,
εμβέλειας
που
διεξήχθησαν
από τους
μεγάλους
της γης και
τα
συμφέροντά
τους. Κορέα,
Βιετνάμ,
Ισραήλ,
Αραβικά
κράτη,
Σερβία,
Ιράν, Ιράκ,
και πάει
λέγοντας.
Ο
κίνδυνος
ενός
ολοκληρωτικά
θανατηφόρου
πολέμου
είναι
υπαρκτός,
όσο
κρέμεται
πάνω από
την
ανθρωπότητα
η θανάσιμη
απειλή
ενός
πυρηνικού
ολοκαυτώματος,
αφού
πλήθος
χωρών
διαθέτει
πλέον
πυρηνική
τεχνολογία.
Από
τα
παραπάνω
συμπεραίνουμε
ότι η
ειρήνη
είναι μεν
το ύψιστο
αγαθό της
ανθρωπότητας,
αλλά οι
άνθρωποι
πάρα
πολλές
φορές
ξεκίνησαν
καταστροφικούς
πολέμους
και άλλες
τόσες
φορές
έκαναν
ειρηνικές
συνθήκες
και
οργανισμούς.
Σήμερα
η ειρήνη
συνεχίζει
να
κινδυνεύει,
ίσως
περισσότερο
από κάθε
άλλη φορά,
αφού στους
ορισμούς
για τον
πόλεμο, που
δώσαμε την
περασμένη
εβδομάδα
προστέθηκε,
τελευταία,
και αυτός
της
τρομοκρατίας.
Κλείνοντας
το θλιβερό
αυτό
κεφάλαιο,
δε μένει
παρά να
θυμηθούμε
τη ρήση του
Αλβέρτου
Αϊνστάιν
που είχε
πει κάποτε: «Δεν
ξέρω πώς θα
γίνει ο
Τρίτος
Παγκόσμιος
Πόλεμος, ο
Τέταρτος,
πάντως, θα
γίνει με
πέτρες και
ρόπαλα».
|
